category_news
Wat is de invloed van bosherstel op watercycli?
Bosherstel is een doeltreffende manier om koolstof in de atmosfeer op te slaan en klimaatverandering tegen te gaan. Er bestaan veel initiatieven om het bosoppervlak op de wereld te vergroten. De invloed hiervan op watervoorraden wordt echter nog onvoldoende begrepen. Bosherstel zal plaatselijk voor meer verdamping zorgen. Maar de invloed op neerslag reikt veel verder dan landsgrenzen, of zelfs buiten continenten: bosherstel in het Amazonegebied kan bijvoorbeeld gevolgen hebben voor regenval in Europa en Oost-Azië. Een nieuwe studie onder leiding van Wageningen University & Research heeft de impact berekend van grootschalig bosherstel op watercycli, en op de mondiale beschikbaarheid van water.
De onderzoekers hebben de hydrologische effecten berekend van "The global tree restoration potential". Dit is een mondiale kaart die voor 900 miljoen hectare aangeeft waar meer bomen zouden kunnen groeien (of kunnen worden geplant), gegeven het klimaat ter plaatse, en buiten bestaande landbouwgrond of stedelijk gebied. De toegenomen verdamping die ontstaat door een groter bosoppervlak is over de hele wereld met hoge resolutie berekend. De studie is onlangs gepubliceerd in Nature Geoscience. De onderzoekers hebben datagestuurde modellen gebruikt die berekenen hoeveel neerslag verdampt, en hoeveel er in waterstromen wordt opgenomen. Anne Hoek van Dijke, promovendus Hydrologie en Remote Sensing bij Wageningen University & Research: "We hebben modellen gebruikt met een vegetatie-parameter voor bos, en voor gebied dat niet uit bos bestaat. De parameter is gekalibreerd aan de hand van een reeks verdampingsmetingen en afvoermetingen. Daarna hebben we berekend waar, en in welke mate, de extra verdamping naar het landoppervlak zou terugkeren als toegenomen neerslag."
Veranderingen in beschikbaarheid water: plaatselijk en wereldwijd
Uit de resultaten blijkt dat grootschalig bosherstel de jaarlijkse verdamping op plaatselijk niveau kan verhogen met gemiddeld bijna tien liter voor elke vierkante meter hersteld bos. Met name in de tropen kan dit effect lokaal nog veel groter zijn, met bijna 250 liter voor elke vierkante meter hersteld bos. Hierbij is een cruciaal gegeven dat niet al dit water terugkeert naar het landoppervlak. Slechts zo’n zeventig procent van het extra water in de atmosfeer komt terug op land, terwijl de overige dertig procent uitregent over de oceanen. Op wereldschaal resulteert het herstel van bos in een netto afname van het beschikbare water.
Voor individuele stroomgebieden is de invloed van bosherstel complexer. Na bosherstel zal het debiet in de meeste grote stroomgebieden afnemen (tot ongeveer tien procent). Maar voor enkele grote stroomgebieden (bijvoorbeeld de Yangtze en de Amazone) zal de vermindering van het debiet bijna nihil zijn. Want het negatieve effect van de toegenomen verdamping wordt hier gecompenseerd door de vermeerderde neerslag die ontstaat door de bossen in deze gebieden. Interessant is dat sommige van deze stroomgebieden mogelijk zelfs water zullen winnen.
Toekomstig bosherstel
Hoek van Dijke: "In de studie laten we zien dat bosherstel grote veranderingen zal geven in de watercyclus en de daarmee in de beschikbaarheid van water. Bij toekomstige plannen voor bosherstel moet rekening worden gehouden met deze hydrologische gevolgen. Strategieën voor bosherstel moeten goed doordacht worden om zowel lokaal de watervoorziening veilig te stellen, als verder weg. Of om de watertoevoer in waterarme regio's te verbeteren."
De resultaten van de studie gaan uit van de huidige klimaatomstandigheden. Onder een warmer klimaat zal het potentieel voor bosherstel afnemen. Ook zou door toekomstige klimaatverandering de verdamping en de jaarlijkse neerslag kunnen toenemen, wat over de hele wereld van invloed kan zijn op circulatiepatronen in de atmosfeer.