Project

SYSTEMIC: Circulaire oplossingen voor bioafval en mest

Het EU-project SYSTEMIC komt met economisch verantwoorde business cases voor het terugwinnen van nutriënten uit organische reststromen, dierlijke mest en zuiveringsslib. Het project draagt bij aan een verhoogde terugwinning van nutriënten binnen de Europese Unie en faciliteert daarmee de verschuiving naar een meer circulaire economie.

Stikstof, fosfor en kalium zijn de belangrijkste nutriënten voor gewassen. In de Europese landbouw wordt de helft van de stikstof en fosfor die jaarlijks in de vorm van mest over de akkers wordt uitgestrooid, geproduceerd uit fossiele bronnen (zoals ruw fosfaat) of door gebruik te maken van grote hoeveelheden fossiele energie (zoals aardgas). In het huidige systeem gaat een hoog percentage waardevolle nutriënten verloren door het verbranden of storten van afval (zoals organische stof en stikstof) of door verlies naar het oppervlaktewater met eutrofiëring (stikstof- en fosforaanrijking van grond en oppervlaktewater) als gevolg.

De beperkte efficiëntie van het huidige systeem, in combinatie met bevolkingsgroei en een toename van de omvang van de veestapel, heeft belangrijke effecten op de bodem-, water- en luchtkwaliteit, en bedreigt daarmee de toekomst van de Europese landbouw. Het terugwinnen en hergebruik van nutriënten uit organische reststromen, dierlijke mest en zuiveringsslib kan leiden tot een veel duurzamere situatie.

SYSTEMIC draagt bij aan het verminderen van onze afhankelijkheid van niet-hernieuwbare grondstoffen, aan het verminderen van de emissies van broeikasgassen, en aan het verminderen van de bodem-, water- en luchtverontreiniging door toepassing van meststoffen die passen bij de gewasbehoeften (in plaats van het uitrijden van onbewerkte dierlijke mest en slib) en helpt veeboeren en stedelijke centra bij het verwerken van hun organische reststromen.

Demonstratie van nutriënten terugwinning op vergistingsinstallaties

Centraal in het project stonden vijf grootschalige vergistingsinstallaties waar geïnvesteerd is in full-scale installaties voor de verwerking van digestaat tot biogebaseeerde meststoffen. Er is een uitvoerige technische en economische analyse van de demonstratiebedrijven uitgevoerd. De rapporten geven op detail niveau inzicht in de werking van installaties, de massa- en energiebalansen en de samenstelling van de eindproducten.

Business case van vergisting en biogebaseerde meststoffen

Het project heeft uitvoerige analyses gemaakt van de kosten en baten van de vijf grootschalige vergistingsinstallaties. Hierbij zijn zowel inkomsten uit de vergisting als het gebruik van digestaat als (grondstof voor) meststof meegenomen. Er is een tool ontwikkeld waarmee eigenaren van vergistingsinstallaties de economische prestaties (KPI’s) kunnen vergelijken met gemiddelde prestaties van andere bedrijven.

Agronomische waarde en milieu-impact

De biogebaseerde meststoffen zijn getest in lab- en veldtesten met het oog op de agronomische werking en verliezen van nutriënten naar het milieu. Ook is een volledige levenscyclusanalyse (LCA) uitgevoerd om de impact van vergisting en verwerking van digestaat op de emissies van broeikasgassen te beoordelen.

Vertaling naar kansen voor andere biogas bedrijven

SYSTEMIC onderzocht de mogelijkheden voor de productie van biogebaseerde meststoffen uit digestaat voor tien andere vergistingsinstallaties in Europa.

NutriCas Tool

Verken de opties voor nutriënten terugwinning met deze rekentool. Deze tool berekent de samenstelling van de herwonnen meststoffen bij toepassing van nutriëntenterugwinning. De gebruiker kan zelf de samenstelling van het digestaat invoeren en combinaties van verwerkingstechnieken kiezen. Ook worden de verwachtte kosten worden berekend. De tool is in meerdere talen beschikbaar via deze link.

Adviezen aan beleidsmakers

Het SYSTEMIC project team heeft een aantal adviezen geformuleerd om de overgang naar een circulaire economie te versnellen. Deze adviezen hebben betrekking op de nieuwe Europese meststoffenwetgeving (FPR), het gebruik van kunstmestvervangers uit mest (RENURE meststoffen) en de handel in emissierechten voor broeikasgassen (ETS). Daarnaast is een roadmap gemaakt op basis van de belangrijkste bevindingen uit het project.